Zit ook jij intussen nog met enkele overtollige Corona-kilo’s? Intussen is het normale leven stilletjes aan teruggekeerd. Maar hoe zit het met jouw voeding? Of heb je toch nog enkele minder gezonde gewoontes overgehouden aan deze hele corona-crisis? It’s now time to change and act!
Overgewicht geeft o.a. meer risico op ernstigere complicaties bij Covid-19. Gezond eten was dus méér dan ooit nodig.
Helaas, tot daar de theorie. Want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren: veel mensen zijn nét enkele corona-kilo’s bijgekomen de afgelopen weken. We zijn dan misschien wel bewust gezonder gaan koken in onze hoofdmaaltijden, vaak zaten er meer ongezonde snacks, baksels of aperitiefmomenten tussen die voor die extra kilo’s hebben gezorgd.
Hoe is het nu (alweer) zo ver kunnen komen?
Eerst nog even iets over wààrom het (weer) zo ver is kunnen komen. Er spelen natuurlijk tal van factoren een rol:
De eerste weken ervaarden we soms zelfs doodsangsten na het zien van schokkende beelden uit Italië. Extreme gevoelens (zoals doodsangst) kunnen o.a. onze honger- en verzadiginghormonen ontregelen (zowel stimuleren als onderdrukken). Je kan het met een extreme stress-situatie vergelijken: sommige mensen gaan dan ook nét méér eten, anderen nét minder. De angst om ziek te worden of zelfs te overlijden heeft een enorme en plotse impact op ons gedrag, inclusief dus ons eetgedrag. Doodsangst is een enorme motivator. Helaas, eens die dreiging stilletjes aan verdwijnt, is de kans groot dat we hervallen in oude gewoontes. En pandemieeën zoals diabetes type 2, leververvetting, obesitas lijken niet zo bedreigend: de reden waarom we daardoor ons gedrag helaas niet altijd zullen bijsturen. We hebben het gevoel dat er wel oplossingen voor bestaan zoals medicatie of zelfs chirurgie.
Door het wegvallen van onze dagelijkse structuur, inclusief eetmomenten, was ook ons eetpatroon vaak extra ontregeld. Mensen die op het werk een vast eetpatroon hebben konden plots een snackification eetpatroon ontwikkelen: de hele dag door eten. Bovendien zijn eetgewoontes zeer plaats- en context gebonden. Een keuken met kasten vol verleidelijke snacks was nu plots meer en ook continue toegankelijk.
En nog een bijzonder belangrijke factor: ons sociaal leven was plots stilgevallen. Bewust of onbewust zijn we op zoek gegaan naar andere gezellige momentjes. En E-peritieven hoorde daar bij. Of eens een extra koekje bij de koffie. Veel mensen zijn ook gaan bakken: gezellig! Vaak gaat dit ook terug naar onze kindertijd en brengt het gezellige nostalgische gevoelens met zich mee. Het gaat dus om méér dan eten alleen. Maar eens er natuurlijk gebak op het aanrecht staat, éét je er ook van. 🙂
Nieuwe gewoontes zijn ontstaan..
Ben ik dan toch een ‘emo-eter’?
Of ben je een emo-eter? Studies tonen aan dat negatieve emoties je nòg sneller naar eten doen grijpen. Ons oerbrein heeft een natuurlijke voorkeur voor zoete (of zetmeelrijke) en/of vetrijke voeding. Door te eten krijgen we telkens kleine kortstondige fijne gevoelens (beloningen) in ons brein wat deze gewoonte natuurlijk in stand doet houden. De link is zeer snel gelegd: we worden er snel afhankelijk van. En zelfs met een gezonde BMI kan emotioneel over-eten op termijn een probleem vormen. Bovendien neemt bij een extreme stress-situatie ons oerbrein het nòg sneller over.
Af en toe eens bewust genieten van comfort food (het noemt niet voor niets zo!) vormt uiteraard geen probleem. Maar als je ervaart dat voeding meer een manier van coping wordt om om te gaan met bepaalde gevoelens is de kans groot dat jij een ‘emo-eter’ bent. Belangrijk is dan om uit te maken voor jezelf welke manier bij jou past om op een andere manier met bepaalde gevoelens om te gaan. Krijg je het zelf niet alleen onder controle loont het zeker de moeite om een aantal sessies cognitieve gedragstherapie te volgen bij een psycholoog. Gevoelens op zich zijn natuurlijk heel belangrijk en iedereen ervaart ze. Maar de manier waarop we ermee omgaan (coping mechanismen) zijn verschillend bij iedereen. Vaak zijn deze al ontstaan in onze kindertijd.
Eten lijkt dus de meest directe en toegankelijke manier om om te gaan met bepaalde gevoelens. Als de drang hoog is, reageer je zeer impulsief: je moét NU een oplossing hebben! … één van de redenen trouwens waarom op die moment een warm nemen vaak te laat komt. Eens je bad is volgelopen is het vaak al om zeep. 😉
Ok, en wat kan ik nu concreet echt doén?
Enkele andere manier om om te gaan met stress of andere emoties i.p.v. naar voeding te grijpen:
- Mediteren (en dus ook mindfulness): bewust bewust worden van onze gevoelens: je gevoelens leren accepteren en benoemen. En realiseren dat ze tijdelijk zijn, ze komen en gaan. Leer het los te laten. Besef dat je soms impulsief reageert op bepaalde gevoelens. Op zich is dit menselijk gezien de bouw van ons brein. Ook dit kan je dus trainen. Door je meer bewust te worden van je gevoelens en de tijd te nemen om erover na te denken voor je reageert. Helaas: je moet er vaak tijd en geld in investeren. Je moet een boek kopen en ja: de moeite doen om het effectief ook uit te lezen. 🙂 Of je moet een (dure) cursus volgen.
- Mindful eten is ook bijzonder doeltreffend. Ook weer hier stelt zich hetzelfde probleem: aangezien dit haaks staat op hoe ons oerbrein handelt, moeten we hier ook tijd in investeren om deze technieken langdurig onder de knie te krijgen. En die tijd ontbreekt vaak in ons jachtig bestaan.
- Het bijhouden van een eetdagboek (a healthy habit like journal): je wordt je opnieuw (meer) bewust van je eetgedrag. Take a step back. Helaas zit hier vaak een deel van het probleem: we zijn met z’n allen snel hervallen in onze oude, hectische manier van leven. Even de tijd en moeite nemen om alles eens te noteren, lijkt dan jammer genoeg niet zo evident meer. En toch loont het zeker de moeite!
Hoe kan je terug komaf maken met deze minder gezonde gewoontes nu het normale leven zich stilletjes aan begint te hervatten?
- Zorg voor structuur!
- Noteer alles in een eetdagboek.
- Misschien nog de simpelste en meest efficiënte regel: wat je niet in huis hebt, kan je niet eten. Koop het gewoon niet! En oh ja: licht ook je partner of andere leden van je gezin in. Want je omgeving is zo belangrijk om op lange termijn gezonde gewoontes vol te houden.
- Extra tips kan je hier nog altijd nalezen 🙂
