Crowdfunding: de Belgische inhaalbeweging

Crowdfunding: de Belgische inhaalbeweging! België is een van de minst ontwikkelde landen op het gebied van crowdfunding. De VS, VK, Frankrijk en Nederland staan aan de top (met 63% wereldwijd). En het wordt nog erger: het Belgische Franstalige gedeelte doet het beter dan Vlaanderen. Een typische reactie kan dan zijn: “Je moet wel gek zijn om te willen crowdfunden als Belgisch bedrijf”. Tja, misschien zijn we dat wel inderdaad ;).

In samenspraak met onze ervaren Herculeaanse Raad van Advies hebben we de tijd genoeg om voldoende informatie te verzamelen over crowdfunding. De volgende interessante gegevens (uit verschillende bronnen*) :

• 50% van de Belgen weet wat crowdfunding is (onderzoek uitgevoerd door iVox), maar slechts 10% kon een platform opnoemen.
• De meerderheid van de Belgen associeert nog steeds crowdfunding met pure “donaties“, en niet met financiële crowdfunding, zoals aandelen of leningen. Dat is de reden waarom veel Belgen wel gehoord hebben van Kickstarter, maar niet vertrouwd zijn met de Belgische crowdfunding platforms.
• 7,4% van de Belgen heeft al eens crowdfunding geprobeerd en investeerde een gemiddelde van 500 EUR.
• Belgium heeft slechts 10 mil EUR in 2015 geïnvesteerd en zal dat bedrag waarschijnlijk verdubbelen in 2016. In Nederland bedroeg dit bedrag in 2015 niet minder dan 128 mil EUR…
• Het Franstalige gedeelte van België investeerde tweemaal zoveel als het Vlaamse gedeelte.
• 84 % van de crowdfunders zijn bereid om te investeren in meer dan 1 project.
• De 3 belangrijkste redenen waarom Belgen investeren in crowdfunding zijn:
  • Financiële return (38%)
  • Kan ik het produkt waarin ik investeer gebruiken (22%)
  • Voel ik me betrokken (14%)
• De meerderheid van de Belgen weten niet wat het maximumbedrag in crowdfunding is (het is maximaal 5.000 EUR om precies te zijn) en zijn zich niet bewust van het risicoprofiel van crowdprojecten.
• Het merendeel van de Belgen begrijpen niet het verschil tussen start-ups en scale-ups. Dit artikel (in het Engels) legt de fundamentele verschillen bloot.
• Belgen zijn -zoals welbekend- kampioenen in het parkeren van spaargeld op hun bankrekening. De return hiervan is inmiddels voldoende bekend. Betekent dit dan dat ze liever elke dag geld verliezen dan dat ze het investeren in de toekomst?
• De realiteit van het veranderde banklandschap sinds de recente recessie dringt nog steeds niet door bij velen. Deze nieuwe economische realiteit maakt het virtueel onmogelijk voor start-ups of scale-ups om hun groei te financieren via leningen.
• Het allereerste crowdfunding congres in België werd slechts enkele maanden geleden georganiseerd door Voka en Douw&Koren.
• Het maximumbedrag dat in België kan worden opgehaald via crowdfunding is 300K EUR. Dit is een mooie start voor beginnende ondernemers, maar ontoereikend voor scale-ups die typisch een groeikapitaal nodig hebben tussen 1 en 1,5 miljoen EUR.
• Startkapitaal is ruim beschikbaar in België. Groeikapitaal is een ander verhaal. Dat is een van de redenen waarom zovele fantastische bedrijven zich genoodzaakt zien om dit land te verlaten tijdens hun scale-up fase.
• Er is een duidelijke trend van institutionele investeerders die luisteren naar de crowd vooraleer ze investeren. Wanneer de crowd in een project gelooft en de crowdfunding campagne gebeurt met een solide partner, dan zijn ook institutionele investeerders meer bereid om te co-investeren. Crowdfunding wordt een catalysator voor een gediversifieerde fundraising strategie en niet zomaar een mooie term om fondsen te verwerven van de spreekwoordelijke “friends, family & fools”. Experten beweren dat een ratio van 1 tot 7 realistisch is: voor elke 100.000 EUR via crowdfunding, kan 700.000 gevonden worden bij institutionele investeerders.
• Het voordeel van een crowdfunding campagne is de uitgebreide due diligence en voorbereiding die aan de campagne voorafgaat. De huidige crowdfunding platformen onderwerpen de mogelijke bedrijven aan een gedetaileerd onderzoek, zowel financieel als op het gebied van visie, marketing, enz.

Klinkt crowdfunding als een Herculeaanse uitdaging? Misschien. Maar als we de experts mogen geloven, dan zijn we op een keerpunt beland. Eind 2016 heeft de Belgische wetgever enkele positieve veranderingen doorgevoerd:

• Het maximumbedrag per persoon werd opgetrokken tot 5.000 EUR.
• De nieuwste tax shelter wet kan een grote verschuiving teweegbrengen bij potentiële investeerders.
• Last but not least, de Belgische wetgever heeft een verplichte kennis- en ervaringstest doorgevoerd om potentiële crowdfunders te begeleiden alvorens een beslissing te nemen.

  De volgende stap voor de Belgische wetgever bestaat er nu in om transparantie te creëren bij de crowdfunding platforms en crowdfunders op te voeden.

  Steeds meer mensen geloven dat crowdfunding een sterk alternatief biedt voor financiering die zuurstof verschaft aan projecten, ideeën en mensen. Niettegenstaande de trage opstart van crowdfunding  in Belgium, geloven deskundigen zoals Omar Mohout dat ons land aan een inhaalbeweging bezig is. Hoopgevend nieuws is dat er goede wil bestaat tussen de politici. Met een vruchtbare Belgische spaargrond, heeft België het potentieel om de crowdfunding markt te doen groeien tot 100 à 150 mil EUR tegen 2020. Wij beschouwen het ook al deel van onze missie om deze boodschap uit te dragen bij onze fans. En we geloven dat, met de hulp van onze Herculeaanse ambassadeurs en de steun van de crowdfunding experten, dit mogelijk is.

  *Bronnen:

  • “Crowdfunding in België met een blik op de wereld.“ Omar Mohout, Bart Vanhaeren, Ellen Lemaire. 2016 die Keure Professional Publishing.
  • “Het ABC van PMV. Handboek en Jaarverslag 2015.“