Hormonen enzo
Smartphone wegleggen: het helpt je om langer te leven. Misschien wist je het al. Als je vaak met je smartphone bezig bent, zorgt dat voor meer dopamine in je hersenen. Maar tegelijk komt ook cortisol, het stressgerelateerd hormoon, vrij. En dat kan onze gezondheid op lange termijn bedreigen.
Wellicht voel je wel aan dat het beter zou zijn om minder lang naar je scherm te staren. En dat is dan ook een prima idee: er duikt steeds meer bewijs op dat suggereert dat alle tijd die we spenderen op onze smartphones interfereert met ons slaappatroon, zelfvertrouwen, geheugen, aandachtsspanne, creativiteit, productiviteit en probleemoplossend denken.
Maar dat is lang niet de enige reden waarom we onze relatie tot onze smart toestellen moeten herzien. Doordat we continu verbonden zijn, hebben we ten alle tijde toegang tot zowel goed als slecht nieuws. Door vaak slecht nieuws te bekijken, stijgt het stresshormoon cortisol in ons lichaam. Met andere woorden tasten nze telefoons onze gezondheid aan en verkorten ze eigenlijk ons leven. Tot kort gingen de meeste discussies over het gebruik van telefoons en hun biochemische effecten vaak enkel en alleen over het vrijkomen van dopamine, een stof die verslaving in de hand werkt. Net als gokautomaten zijn smartphones en apps zo ontworpen om het moeilijk te maken om onze telefoons neer te leggen.
Enkele uurtjes kunnen geen kwaad, toch?
Als we maar heel af en toe cortisol stijgingen door overmatig smartphone gebruik zouden krijgen, zou er niets aan de hand zijn. Maar in het algemeen spendeert de gemiddelde mens 4 uur per dag met staren naar de smartphone en houdt men de smartphone altijd binnen handbereik. Indien ons toestel niet bij ons hebben, krijgen we stress dat we een melding zouden missen (FOMO). Het is immers een natuurlijke reactie van het lichaam om onze telefoon te checken om die stress te laten verdwijnen.
Het probleem is dat het je voldoening kan geven voor heel even, maar het kan serieuze gevolgen hebben voor je gezondheid op lange termijn. Zo kan je na het checken van je telefoon een ander stresserende situatie meemaken en dan ga je weer de behoefte hebben om je smartphone te checken Resultaat: een vicieuze cirkel van verhoogde cortisolgehalte en een grote kans op chronisch verhoogde cortisol niveaus.
Laat nu zijn dat verhoogde cortisol niveaus verbonden zijn met het risico op serieuze gezondheidsproblemen zoals depressie, obesitas, diabetes type 2, vruchtbaarheidsproblemen, hoge bloeddruk, hartaanvallen en dementie.
Smartphone stress
Spijtig genoeg beperkt het zich niet tot enkel lange termijn gezondheidsgevolgen. Stress door smartphones beïnvloedt ons ook op een directe manier. Verhoogde cortisol gehaltes beperken de prefrontale cortex, een cruciaal deel van ons brein dat zorgt voor het maken van keuzes en rationeel denken. Wanneer dit deel wordt beperkt, verliezen we weliswaar een beetje onze zelfcontrole, waardoor we sneller slechte keuzes gaan maken om van deze stress af te geraken – vb. zoals sms’en tijdens het rijden. De effecten van stress kunnen zelfs zo ver gaan dat we fantoomvibraties beginnen te voelen van onze telefoon.
Het kan ook anders (echt waar)
Het goede nieuws is dat als we deze cirkel verbreken, we onze cortisol gehaltes kunnen verminderen en we na een tijd ons korte termijn oordeel verbeteren en het risico verminderen op stressgerelateerde gezondheidsproblemen op lange termijn.
Vier tips voor beginners (Smartphone wegleggen: het helpt je om langer te leven):
- Om je minder afhankelijk te maken van je smartphone, kan je beginnen met alle notificaties af te zetten. Te moeilijk? Laat ze dan enkel aanstaan behalve voor die apps die echt belangrijk zijn voor je.
- Ten tweede, kan je aandacht besteden aan hoe je je voelt wanneer je een bepaalde app gebruikt. Welke check je uit angst? Welke zorgen ervoor dat je gestresseerd wordt? Verberg deze apps in een folder, weg van je startscherm. OF nog beter, verwijder ze voor een paar dagen en ga na hoe je je voelt.
- Nu je toch bezig bent, kan je nagaan hoe individuele apps je fysiek beïnvloeden. We moeten bewust zijn van onze fysieke prikkels en sensaties voordat we ons gedrag kunnen veranderen. Regelmatige pauzes nemen kan ook heel effectief zijn om de chemie van je lichaam te herbalanceren en je gevoel van controle terug te krijgen. Een 24 uur lange digitale detox can verrassend relaxerend zijn. Lastig? Begin dan met een stap in de juiste richting door vb. je telefoon wegsteken tijdens de lunch.
- Laatste tip: probeer stil te staan bij het gevoel dat je krijgt in je hele lichaam wanneer je begint te hunkeren naar je telefoon, zonder er direct aan toe te geven.
Het is niet eenvoudig om gezonde grenzen te stellen met toestellen die gemaakt zijn om ons er verslaafd aan te maken. Maar als je je stressgehaltes kan verminderen, zul je je een pak beter voelen (en dus je leven verlengen).